Tarihin Kalbinden Bir Yankı: Ravzatu’s-Safâ’ya Göre Moğollar

Mîrhând’ın Ravzatu’s-Safâ’ya göre Moğollar adlı kitabı Albaraka Yayınları tarafından yayımlandı.

Tanıtım bülteninden:

Tarih, yalnızca olmuş olanı değil anlatılanı da kapsar. Anlatının kudreti ise şüphesiz, dönemin tanıklarının diliyle ve bakış açısıyla yazılmış eserlerde saklıdır. Bu bağlamda, İslam dünyasında Orta Çağ tarihçiliğinin en büyük klasiklerinden biri olan Mîrhând’ın Ravzatu’s-Safâ adlı eseri hem edebî hem tarihî değeriyle yüzyıllardır araştırmacılara rehberlik etmektedir. Albaraka Yayınları tarafından titiz bir çeviriyle yayımlanan Ravzatu’s-Safâ’ya Göre Moğollar (1155-1259), bu külliyatın içinde yer alan ve Moğol tarihine dair eşsiz bir bakış sunan kısmı günümüz okuyucusuyla buluşturuyor.

Timurlular döneminde yaşamış olan Mîrhând (ö. 1498), Ravzatu’s-Safâ adlı eseriyle İslam tarih yazıcılığında geniş soluklu bir anlatı geleneğini temsil eder. Bu eser, İslam öncesi peygamberlerden başlayarak yazarın yaşadığı döneme kadar uzanan kapsamlı bir dünya tarihidir ancak eserin en dikkat çekici bölümlerinden biri, kuşkusuz ki Moğolların sahneye çıkışıyla ilgili olan bölümdür.

Kitap, 1920-1921 yıllarında Tahran’da basılmış olan eserin beşinci cildinde yer alan Moğollar kısmının tercümesine dayanmaktadır. Cengiz Han’ın doğumundan Mengü Kağan’ın ölümüne (1155-1259) kadar geçen olayları içeren bu bölüm, yalnızca bir kronik değil aynı zamanda Moğolların nasıl tarihsel bir dönüm noktası yarattığını gözler önüne seren canlı bir anlatıdır.

Eserin ilk bölümü olan “Giriş” kısmı, okuyucuya yalnızca olayları değil aynı zamanda metnin arkasındaki zihniyeti, yazarı ve dönemin tarih yazıcılığı anlayışını tanıtıyor. Burada, Moğolların tarih sahnesine çıkış serüveni, XIII. yüzyıla kadarki gelişim evreleriyle aktarılıyor. Aynı zamanda Mîrhând’ın hayatı, tarih anlayışı ve Ravzatu’s-Safâ’nın genel yapısı hakkında doyurucu bilgiler sunuluyor.

Bu bağlamda kitap, yalnızca çeviri değil; tarihsel, edebî ve kaynak bir metin niteliği taşıyor. Hem akademik bir disiplini hem de dilin ruhunu yansıtan başarılı bir edisyon olarak öne çıkan eser; hem uzmanlar hem de konuya ilgi duyan genel okuyucular için erişilebilir bir tarih metni sunuyor.

Tarihte çok az topluluk, Moğollar kadar büyük bir etki bırakmıştır. Onların yükselişi yalnızca Asya’nın değil Avrupa’nın, Orta Doğu’nun ve hatta dünya tarihinin yönünü değiştirmiştir. Mîrhând’ın gözüyle bu yükselişi izlemek, bizlere olayların sadece “ne olduğu”nu değil, “nasıl algılandığı”nı da öğretiyor. Bu da eseri yalnızca bir tarih kaynağı değil aynı zamanda bir dönem ruhunun aynası hâline getiriyor.

Ravzatu’s-Safâ’ya Göre Moğollar (1155-1259), Moğol tarihi üzerine çalışan araştırmacılar, Orta Çağ İslam tarihçiliğiyle ilgilenen akademisyenler, klasik metinlere ilgi duyan lisansüstü öğrenciler ve nitelikli tarih okumaları yapmak isteyen meraklı okuyucular için vazgeçilmez bir kaynak niteliğinde.

edebiyathaber.net (13 Haziran 2025)