Demans riskini yüzde 40 oranında azaltan alışkanlık: 500 binden fazla kişinin verileri incelendi

3 gün önce 1

İngiltere’de yaklaşık 500 bin kişi üzerinde yapılan kapsamlı bir araştırma, orta yaşta bisiklet kullanmanın demans riskini önemli ölçüde azaltabileceğini ortaya koydu.

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 1

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 2

Araştırmaya göre, bisikleti birincil ulaşım aracı olarak kullanan bireylerin, araba, otobüs veya tren gibi daha hareketsiz ulaşım araçlarını tercih edenlere kıyasla herhangi bir demans türüne yakalanma riski yaklaşık yüzde 19 daha düşük.

Aktif bisiklet kullanıcılarında, 65 yaş altındaki bireylerde görülen ve sayısı giderek artan genç yaşta başlayan demans türüne yakalanma riski ise yüzde 40 daha düşük çıktı.

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 3

Alzheimer hastalığına özel olarak bakıldığında, bisiklet kullanmanın bu hastalığa yakalanma riskini yüzde 22 oranında azalttığı belirlendi.

Çin’in Wuhan kentindeki Huazhong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden araştırmacılar, bisikletin beyni birden fazla yolla koruyabileceğini ifade etti. Bisiklet sürmenin fiziksel çabası beyine giden kan akışını artırıyor, bu da beyindeki iltihabı azaltıyor ve obezite gibi demansla ilişkilendirilen hastalıklarla mücadeleye yardımcı oluyor.

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 4

Bisiklet sürerken yol üzerindeki tehlikeleri fark etme ve güzergâhı zihinde haritalama gibi zihinsel faaliyetlerin de bilişsel kapasiteyi desteklediği düşünülüyor. Araştırma ayrıca düzenli bisiklet kullanan bireylerde, öğrenme ve hafıza açısından kritik öneme sahip hipokampus bölgesinin daha büyük olduğu sonucuna ulaştı.

Ses getiren araştırmanın sonuçları JAMA Network Open dergisinde yayımlandı.

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 5

Araştırmada dikkat çeken bir diğer nokta ise, Alzheimer’a genetik yatkınlığı olan bireylerin de bisikletin koruyucu etkisinden fayda görebilmesi oldu.

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 6

Yaklaşık her 50 kişiden birinde bulunan ve Avustralyalı aktör Chris Hemsworth’ün de taşıdığı bilinen APOE-e4 geninin, Alzheimer riskini 10 kat artırdığı biliniyor. Araştırma, bu gene sahip bireylerde bisikletin koruyucu etkisinin daha az belirgin olduğunu ancak yine de demans riskini azaltmada olumlu etkiler sunduğunu ortaya koydu.

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 7

Çalışma, yaş ortalaması 56 olan yaklaşık 500 bin İngiliz’in verileri üzerinden yürütüldü.

Katılımcılara son dört hafta boyunca en çok hangi ulaşım aracını kullandıkları soruldu. Bu bireyler daha sonra 13 yıl boyunca sağlık açısından takip edildi ve demans teşhisi alıp almadıkları kaydedildi. Bu sürenin sonunda, yaklaşık 9 bin kişide demans, 4 bin kişide ise Alzheimer tespit edildi.

Veriler, birincil ulaşım yöntemi olarak bisikleti seçenlerin, uzun süre oturarak yapılan ulaşım tercihlerine kıyasla %19 oranında daha az demans riski taşıdığını ortaya koydu.

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 8

Araştırmanın Sınırlılıkları da Var

Araştırmacılar, çalışmanın bazı sınırlılıkları olduğuna dikkat çekti. Örneğin, katılımcıların ulaşım alışkanlıkları yalnızca dört haftalık bir süre için sorgulandı. Bu süre zarfından sonra alışkanlıklarında değişiklik olup olmadığı ise takip edilmedi. Ayrıca, çalışmanın gözlemsel bir araştırma olması nedeniyle, bisikletin demans riskini doğrudan azalttığı kesin olarak söylenemiyor; bu ilişki başka faktörlerden de kaynaklanıyor olabilir.

Genç Demans Vaka Sayısı Yükselişte

İngiltere’de genç yaşta başlayan demans vakalarında son 10 yılda belirgin bir artış gözleniyor. Son verilere göre, ülkede yaklaşık 71 bin kişi bu tür bir demans ile yaşıyor ve bu sayı, tüm demans vakalarının %7,5’ini oluşturuyor. Bu rakam, 2014 yılına göre %69’luk bir artışa işaret ediyor.

Yeni araştırma, geçen ay yayımlanan ve uzun süre oturmanın Alzheimer riskini artırabileceğini gösteren bir çalışmayı da destekler nitelikte. Alzheimer’s Society’nin analizlerine göre, İngiltere’de demansın yıllık maliyeti şu anda 42 milyar sterline ulaşmış durumda. Bu maliyetin büyük kısmı, bakımı üstlenen aileler tarafından karşılanıyor.

500 binden fazla kişinin verileri incelendi - 9

Nüfusun yaşlanmasıyla birlikte bu maliyetin önümüzdeki 15 yıl içinde 90 milyar sterline çıkması bekleniyor. Şu anda İngiltere’de yaklaşık 944 bin, ABD’de ise 7 milyon kişinin demansla yaşadığı tahmin ediliyor.

Demansın erken belirtileri arasında hafıza kaybı, düşünme ve karar verme güçlükleri ile dil problemleri yer alıyor. Bu belirtiler zamanla kötüleşerek bireylerin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebiliyor.

Alzheimer’s Research UK’nin analizine göre, 2022 yılında 74.261 kişi demans nedeniyle hayatını kaybetti; bu sayı, önceki yılki 69.178’e kıyasla artış göstererek demansı Birleşik Krallık’ta en yaygın ölüm nedeni haline getirdi.