5 erken demans belirtisi: Görmezden geliniyor

7 saat önce 1

Demans belirtileri genellikle yaşlılıkla karıştırılsa da, bazı erken sinyaller zamanında müdahale için hayati önem taşıyor. Uzmanlar; kelime bulma güçlüğü, eşyaları alışılmadık yerlere koyma, sosyal hayattan çekilme, finansal becerilerde bozulma ve ruh hali değişimlerinin normal yaşlanmanın ötesinde bir tabloya işaret edebileceği konusunda uyarıyor.

Dünya genelinde 55 milyondan fazla insanın demansla yaşadığı biliniyor ve her yıl yaklaşık 10 milyon yeni vaka teşhis ediliyor. 2050 yılına kadar bu sayının üç katına çıkması beklenirken, hastalığın erken evrelerinin tanınması hem birey hem de toplum sağlığı açısından büyük önem taşıyor.

Demans, Alzheimer ve vasküler demans gibi birçok alt tipi kapsayan, beynin bilişsel işlevlerini etkileyen ilerleyici bir hastalık grubu. Unutkanlıkla sınırlı olmayan bu hastalık, karar alma, iletişim kurma ve günlük işlevleri yerine getirme becerilerinde ciddi kayıplara yol açabiliyor.

Henüz kesin bir tedavisi olmasa da, erken teşhis ile ilerleyişin yavaşlatılması ve yaşam kalitesinin artırılması mümkün.

Uzmanlar, çoğu zaman göz ardı edilen ya da "yaşlılık belirtisi" olarak yorumlanan şu 5 işarete dikkat çekiyor:

1. KELİME BULMA GÜÇLÜĞÜ

Herkes zaman zaman kelime unutabilir. Ancak demansın erken evresindeki kişiler, sık sık konuşmalar sırasında doğru kelimeleri bulmakta zorlanabilir, duraksayabilir veya yanlış kelimeler kullanabilir. Bu durum iletişimde aksamaya neden olabilir.

2. EŞYALARI ALIŞILMADIK YERLERE KOYMAK

Uzaktan kumandanın buzdolabında, cüzdanın çamaşır sepetinde bulunması sadece bir dalgınlık olmayabilir. Bu tür durumlar demansın yol açtığı zihinsel karışıklığın bir yansıması olabilir.

3. SOSYAL GERİ ÇEKİLME

Daha önce aktif bir sosyal yaşama sahip olan kişiler, davetlerden kaçınmaya, telefonlara cevap vermemeye ve hobilerini bırakmaya başlayabilir. Bu geri çekilme, bilişsel zorlukları gizleme çabasıyla ortaya çıkabilir.

4. FİNANSAL KARAR ALMADA ZORLUK

Faturaları ödemeyi unutmak, alışılmadık harcamalar yapmak ya da dolandırıcılara karşı savunmasız hale gelmek gibi işaretler, yargı ve muhakeme becerilerinde azalmaya işaret edebilir.

5. RUH HALİ VE KİŞİLİK DEĞİŞİMLERİ

Alışılmadık sinirlilik, endişe, şüphecilik veya depresyon gibi ruh hali değişiklikleri de demansın erken belirtileri arasında yer alıyor. Bu belirtiler, yaşanan stresle karıştırılabilse de süreklilik gösterdiğinde dikkatle değerlendirilmelidir.

Her unutkanlık demans anlamına gelmese de, bu tür belirtilerin ciddiye alınması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, “Bir yakınınız ya da siz bu tür değişiklikler fark ediyorsanız, vakit kaybetmeden bir sağlık uzmanına başvurun” çağrısı yapıyor. Erken teşhis, hem hastalığın seyrini yavaşlatmak hem de yaşam kalitesini korumak açısından büyük önem taşıyor.